Barometr zaufania Edelman, wiodącej globalnej firmy komunikacyjnej, opublikowany w 2023 roku stwierdza, że biznes jest jedną z instytucji najbardziej godnych zaufania, znacznie wyprzedzającą rządy, organizacje pozarządowe i media. Jedynym powodem, dla którego biznes, jako całość, uzyskał tak wysoką ocenę jest duży szacunek dla firm rodzinnych, których współczynnik zaufania był wyższy niż w przypadku przedsiębiorstw publicznych i prywatnych nierodzinnych.

Firma Edelman od ponad 20 lat bada wpływ zaufania na społeczeństwo, a jej Barometr Zaufania jest wiodącym autorytetem w tej kwestii.

A jak wygląda kwestia zaufania wewnątrz firm rodzinnych? Jakie jest znaczenie zaufania, zwłaszcza
w kontekście trzeciego pokolenia i utrzymania zaangażowania członków rodziny?

Źródłem sukcesu firm rodzinnych jest kapitał rodzinny, specyficzna forma kapitału społecznego, którego jednym
z komponentów jest zaufanie. Narzędziem dochodzenia do wysokiego poziomu zaufania w firmie rodzinnej jest komunikacja między członkami rodziny. Sprawny i drożny przepływ informacji w gronie rodzinnym pozwala wypracować i utrwalić normy, stanowiące podstawę procesów, procedur i struktur biznesu. Ważne jest również, aby członkowie rodziny mogli swobodnie wyrażać swoje opinie, obawy, koncepcje. Także ci, którzy przygotowują się do wejścia w biznes rodzinny. W Polsce są oni drugim lub, częściej już trzecim pokoleniem
w biznesie rodzinnym. Jak się okazuje, w ewolucji rodziny biznesowej na ogół kluczowe jest trzecie pokolenie. Istotne jest, by pierwsze i drugie pokolenie miało tego świadomość i  było otwarte na pomysłowość i zmiany, proponowane przez „młodych”. Chociaż starsi członkowie rodziny mają ogromną wiedzę instytucjonalną na temat biznesu, ważne jest, aby umożliwili wprowadzenie nowych i bardziej nowoczesnych praktyk, które z pewnością zostaną zasugerowane przez następne pokolenie. Juniorów należy wręcz zachęcać do generowania nowych pomysłów, ich testowania na małą skalę, by następnie mieć możliwość ich skalowania. Poważne traktowanie spostrzeżeń, w tym także krytyki, pomysłów czy wizji rozwoju firmy są kluczowe dla budowania  zaangażowania
i pewności bycia na swoim miejscu. Takie podejście wpływa istotnie na budowanie wzajemnego zaufania.
A Seniorzy powinni ufać, że młodzi członkowie rodziny również mają żywotny interes w trwałości przedsiębiorstwa.

Zaufanie daje nie tylko komfort psychiczny, dobrą atmosferę, ale także gwarantuje dobre przejście przez konflikt czy kryzys w relacjach. Umożliwia wyartykułowanie i usłyszenie wzajemnych potrzeb. Wpływa na dostrzeganie dobrych intencji, stojących za zachowaniem drugiej strony.

Do budowania zaufania i zaangażowania nie tylko trzeciego pokolenia, ale wszystkich członków rodziny konieczna jest sprawna i skuteczna komunikacja. Należy ustanowić kanały komunikacji tak, aby członkowie rodziny wiedzieli do kogo mają się zwrócić z konkretnym tematem. Pamiętać należy także, by określić formułę omawiania poszczególnych inicjatyw. Pozwoli to na uniknięcie powierzchownego traktowania pomysłów, ich niepełnej analizy, wyłączenia niektórych członków rodzinny z dyskusji.

Wszyscy członkowie rodziny, powyżej pewnego wieku, powinni regularnie otrzymywać aktualne informacje na temat statusu przedsiębiorstwa, nawet wtedy, gdy nie mają jeszcze dostępu do tych informacji w ramach swojej konkretnej roli w firmie. Dostęp do wiedzy o tym, jaka jest aktualna sytuacja w firmie, pełni funkcję angażującą.

Ostatecznie wejście każdego nowego pokolenia do przedsiębiorstwa rodzinnego oferuje ogromne możliwości, nawet przy towarzyszących mu wyzwaniach. Każdy nowy członek wnosi ze sobą świeże spojrzenie i nowy poziom energii. Ma tę zaletę, że dorastał w biznesie, więc zna kontekst i może od razu zacząć działać.
W przeciwieństwie do nowych pracowników, którzy nie są częścią rodziny, ich motywacją jest zachowanie
i rozwój dziedzictwa rodzinnego. Dlatego tak istotne jest uważne i otwarte wdrożenie i motywowanie Juniorów. Ten proces jest kluczem do trwałego sukcesu każdego przedsiębiorstwa rodzinnego.

Autor: Małgorzata Animucka