Jesienią zainaugurowaliśmy nowy cykl spotkań, mający na celu zainspirowanie właścicieli firm do refleksji o przyszłości ich biznesu. Chcieliśmy rozmawiać i się wzajemnie inspirować. Liczyliśmy, że spotkania pozwolą lepiej zrozumieć wątpliwości związane z sukcesją biznesu. Co wyniknęło z tych spotkań? Dlaczego chcemy kontynuować nasze warsztaty?

Główny cel, jaki stawialiśmy sobie przed tymi spotkaniami, to zainspirowanie właścicieli firm do myślenia o przyszłości. Czy udało nam się go osiągnąć? Jestem pewien, że tak. Bez wątpienia rośnie świadomość polskich przedsiębiorców rodzinnych. Zdają sobie coraz mocniej sprawę z nieuchronności upływu czasu i konieczności planowania przyszłości swojej, swoich najbliższych i swojej firmy. Co jeszcze wiemy po pierwszych spotkaniach? Na jakich zagadnieniach właściciele firm powinni się szczególnie skupić w najbliższym czasie? W czym mogą pomóc nasze warsztaty?

O czym nie zawsze pamiętają właściciele?

Podczas dotychczasowych spotkań duże poruszenie wywołała postawiona przez mnie teza, iż właściciele firm powinni w swoich zawodowych wyborach kierować się egoizmem. Oznacza to, że w pierwszej kolejności powinni myśleć o dostatniej przyszłości dla sobie, a następnie o przyszłości swoich dzieci. Firma powinna być dla nich jedynie narzędziem do realizacji tych celów. Nasze spotkania pokazały, że właścicielom, którzy swoje życie poświęcili na budowanie firmy rodzinnej, trudno jest traktować ją tak przedmiotowo. A jednak założyciele danego przedsiębiorstwa powinni pamiętać, że w pierwszej kolejności firma ma zapewnić im życie na oczekiwanym poziomie podczas emerytury, a w drugiej- bezpieczną przyszłość ich dzieciom. Dopiero w dalszej kolejności właściciel powinien mieć na uwadze zapewnienie trwałości firmy i, o ile to możliwe przy spełnieniu wcześniejszych celów, pozostawienie firmy w rękach rodziny.

Nie mniej gorące okazały się dyskusje na temat sprzedaży firmy, jako alternatywie dla przekazania firmy w ręce następnego pokolenia. Jednak słuchacze zgodzili się z poglądem, że zachowanie trwałości firmy, nawet w obcych, dobrych rękach jest również pewnym rodzajem sukcesji, co z całą mocą podkreślała Katarzyna Gierczak – Grupińska. Skoro sukcesja w określonych przypadkach, czy to ze względu na brak zainteresowanych sukcesorów, czy też konieczność pozyskania środków na stworzenie funduszu emerytalnego dla nestorów, nie jest możliwa, to warto mimo wszystko zadbać o to, aby firma rozwijała się dalej i żyła własnym życiem, stanowiąc swoisty pomnik jej twórców.

O co właściciele powinni zadbać?

Dyskusje o sprzedaży firmy zaprowadziły nas również do rozważań o sposobach określenia jej wartości. Jak się okazało, spore grono uczestników miało wyobrażenie o tym, ile ich firma jest warta, ponieważ kierowani ciekawością zlecili przeprowadzenie wycen specjalistycznym podmiotom, albo mieli okazję poznać podstawowe metody wycen porównawczych (mnożnikowych). Wszyscy zgodzili się natomiast z tezą, że wiedza o wartości firmy i o jej potencjale sprzedażowym jest niezwykle ważna, jako jedna z przesłanek do podejmowania decyzji o przyszłości. Dobrze, jeśli świadomie zrezygnujemy ze sprzedaży firmy (i obdzielenia rodziny kapitałem) na rzecz sukcesji i decyzji o pozostawieniu firmy w rękach rodziny.

Uczestnicy zgodni byli również co do tego, że bez względu na to, czy firma pozostanie w rękach rodziny i będzie przez rodzinę zarządzana, czy też powołany zostanie zarząd zewnętrzny, czy też firma zostanie sprzedana, przed odejściem założycieli konieczne jest przeprowadzenie procesu profesjonalizacji firmy w obszarach zarządzania. Zaskakujące jest, jak niewiele firm działa w oparciu o roczne budżety. Nasze dotychczasowe warsztaty pokazały też, że tylko pojedyncze przedsiębiorstwa tworzą strategie rozwoju. Należy jednak pamiętać, że dobrze określone cele krótko i długoterminowe oraz ścieżka ich osiągnięcia mogą w znaczący sposób poprawić wyniki osiągane przez firmę, zgodnie z dewizą, że jeżeli każde działanie będziesz podejmował mając na uwadze cel, który chcesz osiągnąć, na pewno odniesiesz sukces. Za nie mniej ważne uznano kwestie jasnego podziału obowiązków, delegowania uprawnień, a także uregulowania wewnętrznych procedur i procesów.

Jak podejść do sukcesji?

Bez wątpienia najważniejszą dla słuchaczy częścią dyskusji była rozmowa na temat sukcesji firmy na rzecz kolejnego pokolenia, które również było szeroko reprezentowane na naszych spotkaniach. Warto przy tym zwrócić uwagę na różnorodność poglądów na temat najlepszego sposobu wdrożenia dzieci w zarządzanie firmą. Zgodni byliśmy jedynie w tym, że każde z rozwiązań ma swoje zalety i wady. Rozmawialiśmy także o tym, że w procesach sukcesyjnych nie można zapominać o odczuciach i obawach sukcesorów. W związku z tym sukcesja powinna być procesem zaplanowanym, a plan powinien jasno określać kiedy i po spełnieniu jakich warunków, sukcesorzy uzyskają prawo pełnienia określonych ról przedsiębiorcy, takich jak np. samodzielne zarządzanie. Sukcesorzy powinni również zadbać o relacje pomiędzy sobą i z wyprzedzeniem określić wzajemne zasady współpracy, komunikacji czy sposoby rozwiązywania konfliktów. Sukcesja powinna być też procesem transparentnym dla pracowników, kontrahentów i całego otoczenia firmy – powinna być zatem właściwie (zgodnie z planem) komunikowana i przeprowadzona.

To tylko niektóre z najciekawszych wątków warsztatów „Przyszłość mojej firmy”. Dotychczasowe spotkania pokazały, że warto kontynuować nasz cykl, bo przedsiębiorcy ciągle mają wiele pytań o przyszłość ich biznesu. Zatem już niedługo kolejne spotkania, kolejne rozmowy i wzajemne inspiracje.

Serdecznie Państwa zapraszamy do rozmowy.