Już 1 stycznia 2018 r. w życie wejdą przepisy, które doprowadzą do dużych zmian w prawie podatkowym, jakich nie doświadczyliśmy od wielu lat. Eksperci Grant Thornton stworzyli zestawienie 13 najistotniejszych zmian, do których warto się przygotować.

Zmiany w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT)

1. Wyodrębnienie źródła przychodów ”zyski kapitałowe”

Wprowadzenie odrębnego źródła przychodów – „zyski kapitałowe” zobowiązuje podatników do wyodrębnienia przychodów i kosztów dotyczących poszczególnych źródeł na podstawie prowadzonej ewidencji rachunkowej (podział na dochody z „zysków kapitałowych” oraz „pozostałe dochody”). Konieczna będzie zmiana zasad prowadzenia ewidencji, by możliwe było określenie dochodu/straty, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy dla dwóch odrębnych źródeł. Przychodów z działalności operacyjnej nie będzie można pomniejszyć o koszty uzyskania przychodów ze źródła „zyski kapitałowe”.

2. Ograniczenie zaliczania w kosztach uzyskania przychodów wydatków na usługi niematerialne

Znacząco zostanie ograniczona wysokość wydatków na usługi niematerialne, jakie podatnik będzie mógł ująć w kosztach uzyskania przychodu, jeżeli usługi świadczone są na rzecz podatnika przez podmioty powiązane. Limit ten wyniesie łącznie w roku podatkowym 3.000.000 PLN plus 5% „EBITDA, ustalonej w oparciu o wynik podatkowy”. Ograniczenia w zakresie kosztów usług niematerialnych nie obejmą podatników, dla których wydana będzie decyzja w sprawie uznania prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej pomiędzy podmiotami powiązanymi – tzw. APA, w okresie, którego ta decyzja dotyczy.

3. Koszty finansowania dłużnego (“cienka kapitalizacja”)

Ograniczenia obejmą wszelkiego rodzaju finansowanie dłużne, w tym udzielone przez podmioty niepowiązane. Nadwyżka kosztów finansowania dłużnego będzie stanowić koszt uzyskania przychodu tylko do 30% EBITDA – współczynnik znajdzie zastosowanie do nadwyżki kosztów finansowania dłużnego w części przekraczającej w roku podatkowym kwotę 3 000 000 PLN (ok. 710 000 EUR).

4. Zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych

Ograniczona zostanie lista przychodów (dochodów) z tytułu udziału w spółce kapitałowej, które korzystają ze zwolnienia z opodatkowania. Nie będą opodatkowane wyłącznie dywidendy, kwoty zysków przeznaczone na podwyższenie kapitału zakładowego oraz tzw. niepodzielone zyski w przypadku przekształcenia osoby prawnej w spółkę osobową.

5. Wyłączenie z kosztów podatkowych korzyści z tytułu optymalizacji podatkowych

Podatnicy, posiadający wartości niematerialne i prawne (np. znaki towarowe), od których dokonują odpisów amortyzacyjnych zaliczanych dla celów podatkowych, nie będą mogli zaliczyć tych odpisów do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli wartości te były przez podatnika – przed ich ostatnim nabyciem lub wytworzeniem – zbyte w jakiejkolwiek formie. Wyłączeniu z kosztów podlegać będzie wartość odpisów (z uwzględnieniem odpisów już dokonanych, zaliczonych do kosztów uzyskania przychodu), przekraczająca wartość przychodu ze zbycia tych wartości niematerialnych i prawnych.

Ta zasada dotyczyć będzie także kosztów opłat licencyjnych, ponoszonych przez podatnika z tytułu korzystania z wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli opłaty te dotyczyć będą tych wartości niematerialnych i prawnych, które – przez podatnika ponoszącego wydatek – były wcześniej zbyte (był ich właścicielem). Wyłączeniu z kosztów podlegać będzie kwota opłat ponad wartość przychodu uzyskanego ze zbycia wartości niematerialnej i prawnej.

6. Podatkowa Grupa Kapitałowa (PGK)

Znowelizowane przepisy przewidują złagodzenie wymogów w zakresie wysokości przeciętnego kapitału zakładowego koniecznego do utworzenia PGK (500 000 PLN zamiast obecnego 1 000 000 PLN), ale również wyłączenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów darowizn dokonywanych pomiędzy uczestnikami PGK. Dodatkowo wprowadzano obowiązek dokonania przez każdy podmiot odrębnie wstecznej korekty rozliczeń w razie utraty statusu PGK.

7. Zagraniczne spółki kontrolowane (CFC)

Zmienione regulacje przewidują zniesienie minimalnej kwoty przychodów (250 000 EUR), której nieosiągnięcie skutkowało niestosowaniem przepisów o CFC, oraz obniżenie minimalnego udziału przychodów ze źródeł pasywnych, poniżej którego przepisy Ustawy CIT znajdują zastosowanie. Doprecyzowano również, że dla określenia, czy CFC prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą (i w konsekwencji nie jest opodatkowana jako CFC), kluczowe znaczenie ma udział przychodów z rzeczywistej działalności gospodarczej w całości przychodów zagranicznej spółki kontrolowanej.

8. Opodatkowanie nieruchomości komercyjnych

Zaproponowano wprowadzenie minimalnego podatku, którym objęte zostaną nieruchomości komercyjne (np. budynki biurowe). Podatek w wysokości 0,035% za każdy miesiąc kalkulowany będzie od nadwyżki wartości początkowej nieruchomości, o ile będzie ona przekraczać 10 milionów PLN (ok. 2 360 000 EUR). Podatek od nieruchomości komercyjnych podlega jednakże odliczeniu od podatku dochodowego.

9. Wzrost odpisów z tytułu ulgi na badania i rozwój

Od 1 stycznia 2018 wysokość kosztów kwalifikowanych podlegających odliczeniu wyniesie 100% (obecnie jest to 50% kosztów kwalifikowanych (w przypadku dużych przedsiębiorców wartość ta wynosi w zależności od kategorii kosztów – 50% dla wydatków pracowniczych oraz 30% dla innych wydatków)). Podmioty posiadające specjalny status Centrum Badawczo-Rozwojowego odliczą do 150% wydatków kwalifikowanych.

10. Cała Polska wielką Specjalną Strefą Ekonomiczną (wsparcie nowych inwestycji)

Planowane regulacje przewidują przyznanie pomocy publicznej w formie zwolnień podatkowych dla dokonywania nowych inwestycji w całej Polsce – nie tylko na terenie Specjalnych Stref Ekonomicznych. Projekt spełniający ustalone wymagania może uzyskać wsparcie sięgające nawet 50% kosztu nowej inwestycji.

Zmiany w podatku od towarów i usług (VAT)

11. Mechanizm podzielonej płatności (Split payment)

Regulacje przewidują wprowadzenie mechanizmu rozliczeń, w którym VAT należny będzie automatycznie przekazywany na odrębny rachunek bankowy sprzedawcy, wykorzystywany wyłącznie do rozliczeń VAT z organami podatkowymi i innymi podatnikami. Mechanizm będzie stosowany wyłącznie do transakcji między przedsiębiorcami. Jego wykorzystanie będzie dobrowolne, a decyzja w tym względzie należeć będzie do nabywcy, który skorzysta na zastosowaniu mechanizmu. Zmiana ma wejść w życie od kwietnia 2018 r.

12. „Biała lista” i „Czarna lista”. Sankcje w VAT za płatność na konto niezgłoszone do urzędu skarbowego

Przewiduje się wprowadzenie rejestru podatników wykreślonych z rejestru VAT – „Czarna lista”. Dokonanie płatności na rzecz takiego podatnika wiązać się będzie z wyższym ryzykiem zakwestionowania prawa do odliczenia podatku VAT. Druga, „Biała lista”, obejmie zgłoszone do urzędu skarbowego numery rachunków bankowych przedsiębiorców. Płatności powyżej 15 000 PLN (ok. 3500 EUR) dokonane na rachunek, który nie został zgłoszony do urzędu, nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów, a ponadto podatnik będzie solidarnie odpowiadał ze sprzedawcą za rozliczenie VAT.

13. STIR (system teleinformatyczny izby rozliczeniowej); system blokujący rachunki podatników

W razie rozpoznania ryzyka użycia rachunku bankowego podatnika do wyłudzania podatku, planuje się, że organy podatkowe będą mogły nakazać bankom zablokowanie rachunku podatnika na okres do 72 godzin, a w określonych przypadkach – nawet do 3 miesięcy. Wskaźniki ryzyka będą ustalane na podstawie algorytmów opracowanych z uwzględnieniem doświadczeń sektora bankowego w przeciwdziałaniu wykorzystania usług do przestępstw karnych i karnoskarbowych.