Globalny Indeks 500 Firm Rodzinnych dostarcza kompleksowego przeglądu największych przedsiębiorstw rodzinnych na świecie. Najnowsza edycja z 2025 roku ujawnia, że 500 firm wygenerowało łącznie przychody na poziomie 8,8 biliona dolarów amerykańskich, co stanowi 10% wzrost w porównaniu z edycją z 2023 roku. Zatrudniają one łącznie 25,1 miliona osób w 44 krajach, co podkreśla ich znaczący wpływ na globalną gospodarkę. Badanie przeprowadzane jest co dwa lata, od 2015. Ma na celu klasyfikację firm rodzinnych między innymi według przychodów, czasu powstania i własności.

Geograficzny rozkład firm rodzinnych

Warto zwrócić uwagę na rozłożenie geograficzne przedsiębiorstw w zestawieniu.  Firmy mają swoje siedziby w 44 różnych krajach. Europa pozostaje siedzibą niemal połowy (47%) firm uwzględnionych w indeksie, z dominującą obecnością w Niemczech, Francji, Włoszech i Szwajcarii.

Niemcy są domem dla 78 firm i są drugim co do wielkości krajem z siedzibą główną znanych firm rodzinnych. Ponadto 5 niemieckich przedsiębiorstw znajduję się w pierwszej dwudziestce indeksu, w tym Swarz Group i producenci samochodów: Volkswagen Group i BMW.

Ameryka Północna stanowi 29% przedsiębiorstw z indeksu, z czego Stany Zjednoczone goszczą 23% wszystkich firm, w tym pięć z dwudziestu największych. W USA działa zróżnicowana grupa firm, będących liderami w swoich sektorach przemysłu, które łącznie odpowiadają za około 30% łącznych przychodów indeksu.

W Azji znajduje się 18% firm, rodzinnych z rosnącą reprezentacją z Indii i Chin. Te wymienione są gospodarzem dla około 3% największych przedsiębiorstw rodzinnych na świecie (odpowiednio 17 i 15 firm). Warto zauważyć, że turecka firma Koç Holding po raz pierwszy znalazła się w pierwszej dwudziestce indeksu.

Wiek i trwałość firm rodzinnych

Trwałość tych przedsiębiorstw jest imponująca: jedna trzecia z nich istnieje od ponad 100 lat, a niemal połowa ma swoją siedzibę w Europie. W Niemczech znajduje się 78 długowiecznych firm, co czyni je drugim po USA krajem pod względem liczby dużych przedsiębiorstw rodzinnych. ​

Wiodące przedsiębiorstwa rodzinne są często znane z łączenia długoterminowego horyzontu wartości ze zwinnym i innowacyjnym podejściem, które zapewnia przewagę strategiczną. Te atrybuty pomagają wyjaśnić, dlaczego 34% firm w indeksie ma ponad 100-letnią tradycję, a imponujące 85% działa od ponad 50 lat. Obecnie rodzina nadal ma znaczącą kontrolę i wpływy we wszystkich firmach indeksu, a ponad 40% członeków rodziny zajmuje również stanowisko CEO.

Japońska Takenaka Corporation jest najstarszym przedsiębiorstwem rodzinnym w indeksie, działając od 414 lat. Tymczasem 2 europejskie firmy mogą pochwalić się ponad 300 letnim stażem: niemiecka firma naukowo-technologiczna Merck – 356 lat istnienia i francuska firma inwestycyjna Wendel – 320 lat. Najstarszą amerykańską firmą w indeksie jest producent wózków widłowych Hyster-Yale której początki sięgają 1844 roku.

Dominujące sektory przemysłu

Sektor detaliczny prowadzi z 20% udziałem wśród firm z indeksu, generując łącznie 2,25 biliona dolarów przychodów i zatrudniając 7,18 miliona osób na całym świecie. Sektory dóbr konsumpcyjnych (19%), zaawansowanej produkcji (15%) oraz mobilności (9%) również odgrywają kluczowe rolę w globalnym krajobrazie firm rodzinnych. ​

Metodologia badania

Globalny Indeks 500 Największych Firm Rodzinnych powstaje we współpracy EY i Centrum Badań nad Firmami Rodzinnymi Uniwersytetu St. Gallen. Ranking opiera się na analizie firm prywatnych, w których rodzina posiada co najmniej 50% udziałów (lub 32% w przypadku spółek notowanych na giełdzie) i aktywnie uczestniczy w zarządzaniu lub nadzorze strategicznym. Do zestawienia kwalifikują się wyłącznie przedsiębiorstwa o rocznych przychodach przekraczających 1,3 miliarda dolarów oraz mają międzypokoleniowy charakter, co oznacza, że wykazują zaangażowanie wielu pokoleń i istnieją co najmniej 50 lat.

Polskie firmy w indeksie

Niestety w indexie brak jest polskich firm co wynika z kilku kluczowych czynników. Po pierwsze, w Polsce, ze względu na przerwanie ciągłości gospodarczej przez okres PRL, przedsiębiorstwa rodzinne zaczęły się rozwijać dopiero po 1989 roku. Oznacza to, że polskie firmy wciąż są w fazie rozwoju i dopiero przechodzą do drugiego lub trzeciego pokolenia właścicieli, zatem nie spełniają kryterium długowieczności i międzypokoleniowości. Po drugie, aby znaleźć się w indeksie, firma musi generować roczne przychody przekraczające 5,2 miliarda złotych. W Polsce niewiele firm rodzinnych osiąga taką skalę działalności – nawet jeśli są znaczącymi graczami na rynku krajowym, globalnie pozostają średniej wielkości przedsiębiorstwami.

Firmy rodzinne z Top 500 w Polsce

Wiele z globalnych przedsiębiorstw rodzinnych prowadzi działalność operacyjną w Polsce poprzez swoje oddziały, filie lub spółki zależne. Ich obecność w Polsce przyczynia się do rozwoju gospodarczego naszego kraju poprzez tworzenie miejsc pracy, transfer technologii oraz inwestycje w lokalne społeczności. Najbardziej znane polskiemu konsumentowi są firmy na przykład Volkswagen Group, Schwarz Group (właściciel sieci handlowych Lidl i Kaufland), Robert Bosch GmbH, Auchan Holding: Carrefour czy IKEA.

Profile najciekawszych firm

Z rankingu wybraliśmy dwie firmy, które przedstawimy bliżej.

Jeronimo Martins – firma rodzinna z globalnymi ambicjami

Jeronimo Martins to imponujący przykład firmy rodzinnej, która z lokalnego portugalskiego biznesu urosła do rangi jednego
z największych detalistów w Europie. W rankingu Famili Business Index zajmuje 52 miejsce. Choć jej korzenie sięgają 1792 roku skala jej działalności jest już międzynarodowa. Jeronimo Martins prowadzi działalność w trzech krajach. W Portugali znana jest z sieci Pingo Doce i hurtowni Recheio, w Kolumbii z rozwijającą się marką Ara. Firma Jeronimo dziś najbardziej kojarzona jest z siecią Biedronka – największym detalistą spożywczym w Polsce. W Polsce firma zatrudnia ponad 70 000 pracowników, obsługuje miliony klientów dziennie, a marka Biedronka generuje ponad 70% przychodów grupy.

Firma od pokoleń pozostaje pod kontrolą rodziny Soares dos Santos, która za pośrednictwem holdingu Sociedade Francisco Manuel dos Santos zachowuje większościowy udział w spółce. Rodzina nie tylko zarządza strategicznym rozwojem firmy, ale także aktywnie wspiera inicjatywy z zakresu odpowiedzialności społecznej i zrównoważonego rozwoju.

Jeronimo Martins pokazuje, że sukces firmy rodzinnej nie musi kończyć się na rynku lokalnym. Może być początkiem globalnej historii – opartej na wartościach, ciągłości i strategicznej wizji.

ALDI SÜD Group – spożywczy gigant

ALDI SÜD Group to niemiecka sieć supermarketów, która jest jednym z liderów w branży detalicznej na świecie. Firma została założona w 1946 roku przez braci Karl i Theo Albrecht w Essen, Niemcy. Początkowo jako mały sklep spożywczy, ALDI rozwinął się w globalną sieć z kilkoma tysiącami placówek w wielu krajach. Grupa ALDI SÜD obejmuje południową część Niemiec oraz filie międzynarodowe, w tym w Stanach Zjednoczonych, Australii, Wielkiej Brytanii i Irlandii.

ALDI pozostaje firmą rodzinną, zarządzaną przez potomków Albrechtów. Wartość firmy wynika z efektywnego modelu biznesowego, opartego na niskich cenach, prostym asortymencie i minimalnych kosztach operacyjnych. Zajmuje wysoką pozycję – 15 miejsce w Global Family Business Index 500, podkreślając swoją dominującą rolę na rynku detalicznym oraz stabilność finansową wynikającą z zarządzania przez rodzinę Albrechtów.

Sieć ALDI posiada w Polsce 336 sklepów. Sieć planuje dalszą ekspansję, z zamiarem otwarcia około 60 nowych sklepów w Polsce w 2025 roku, co pozwoli osiągnąć łączną liczbę ponad 400 placówek pod koniec roku. Na dzień 26 marca 2025 roku, ALDI Polska zatrudnia około 4 800 pracowników. W 2022 roku przychody sieci w Polsce wyniosły 2,96 miliarda złotych.

Podsumowanie

Firmy rodzinne mają niezwykłą zdolność adaptacji i rozwoju w dynamicznym otoczeniu. Skupienie firm rodzinnych na ich długoterminowym przetrwaniu, w połączeniu z dużą troską o wydajność i konserwatywne praktyki finansowania, przygotowuje wiele z tych firm do dalszego sukcesu.

Globalny Indeks 500 Największych Firm Rodzinnych podkreśla ich kluczową rolę w światowej gospodarce. Zdolność firm rodzinnych do adaptacji, trwałość oraz znaczący wkład w zatrudnienie i innowacje czynią je fundamentem globalnego krajobrazu biznesowego.

Publikacja powstała na podstawie:

• Globalnego Indeksu 500 Firm Rodzinnych: familybusinessindex.com
• Publikacji „Jak 500 największych przedsiębiorstw rodzinnych na świecie buduje i utrzymuje wartość”: ey.com
• jeronimomartins.com
• aldi.pl

Autor: Dagmara Krakówka