Właściciele prywatnych firm powinni myśleć o posiadanym biznesie w taki sam sposób, jak o każdej innej inwestycji, maksymalizując jego wartość. Powinni wiedzieć, jakie czynniki wpływają na wartość ich biznesu, zarówno w krótkiej, jak i długiej perspektywie czasu oraz podejmować działania w celu zwiększenia rentowności przedsiębiorstwa oraz zachowania/ zwiększenia jego wartości.

Działania te mogą obejmować uporządkowanie finansów, dobór odpowiedniej kadry zarządzającej, cięcia w kosztach, wzmocnienie procesów wewnętrznych, wprowadzenie nowych produktów, ekspansję na nowe rynki lub inwestycje w inne strategie mające na celu rozwój firmy, wzrost zysków i sprzedaży. Każde z nich jest ważne, niezależnie od założonych w procesie sukcesji celów strategicznych.

Zrozumienie czynników wpływających na wartość biznesu kluczowym elementem procesu

Kluczowym elementem każdego procesu strategicznego jest zrozumienie czynników wpływających na wartość biznesu. Właściwie zidentyfikowane i zarządzane, mogą pomóc poprawić przepływy pieniężne, przyciągnąć kapitał inwestycyjny, czy odróżnić się od konkurencji. Ponieważ działania te mogą zmienić wartość biznesową w stosunkowo krótkim okresie czasu, konieczne jest, by właściciele prywatnych przedsiębiorstw doskonale znali czynniki, które mają wpływ na wartość firmy. Do czynników tych należy zaliczyć przede wszystkim następujące czynniki:

• Model biznesowy: Silne, sprawdzone i możliwe do zaimplementowania modele biznesowe przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka prowadzonej działalności i – w konsekwencji – zwiększenia wartości przedsiębiorstwa.
• Unikalne aktywa / własność intelektualna: Organizacje posiadające ugruntowaną markę, patenty i/ lub własne technologie lub unikalne procesy, mogą wykorzystać je do zwiększenia wartości biznesowej.
• Propozycja wartości: Kolejnym czynnikiem oddziałującym na wartość firmy jest unikalna propozycja wartości, którą oferujesz swoim odbiorcom, która odróżnia Cię od konkurencji.
• Czynniki rynkowe: Na wartość Twojego biznesu wpływa branża/ sektor, w którym operujesz oraz zdolność do skutecznego konkurowania z innymi i powiększania udziału w rynku.
• Historia firmy: Wartość firmy zależy od jej historycznych wzrostów, sprzedaży i rentowności. Zmienia się również w zależności od przepływów pieniężnych w firmie oraz marży zysku w stosunku do innych przedsiębiorstw z branży.
• Kadra zarządzająca i systemy zarządzania: Efektywne systemy zarządzania oraz silna i zaangażowana kadra zarządzająca to kolejne kluczowe elementy mające wpływ na wartość biznesu .

Aby wzmocnić wymienione wyżej wartości i – w konsekwencji zwiększyć wartość biznesu – prywatne przedsiębiorstwa muszą znaleźć sposób na zwiększenie przepływów pieniężnych przy jednoczesnej minimalizacji ryzyka. Samo planowanie sukcesji należy rozpocząć co najmniej z kilkuletnim wyprzedzeniem. Nie ma co czekać na rok wyjątkowych zysków lub rok słabych wyników. Wyjście z biznesu należy zaplanować możliwie wcześnie, jeśli właściciel chce to zrobić na swoich warunkach i pod swoją kontrolą.

Właściciele prywatnych firm powinni myśleć o posiadanym biznesie w taki sam sposób, jak o każdej innej inwestycji, maksymalizując jego wartość. Powinni wiedzieć, jakie czynniki wpływają na wartość tego biznesu, zarówno w krótkiej, jak i długiej perspektywie czasu. Właściwe ich zidentyfikowanie i zrozumienie umożliwi im dokonanie obiektywnej oceny wartości posiadanego biznesu.

„Właściciele firm powinni aktywnie zarządzać czynnikami sukcesu prowadzonych biznesów w celu poprawy przepływu środków pieniężnych oraz minimalizacji zidentyfikowanych ryzyk. Sformułowanie alternatywnych scenariuszy pozwoli skupić się na tym, co można kontrolować oraz uświadomi, na co nie mamy wpływu a czego możemy lub powinniśmy unikać.”

Tony Markwell
Grant Thornton, Australia

Zbuduj wiedzę na temat tego, co Cię czeka

Mimo iż specjaliści w zakresie planowania sukcesji zapewniają stałe wsparcie w procesie zmiany formy własności, zdecydowana większość właścicieli firm angażuje się w proces sukcesji tylko raz, w momencie formalnego przekazania biznesu. W rezultacie, wielu przedsiębiorców nie wie, czego się spodziewać i co ich czeka po wyjściu z biznesu. Takie podejście rodzi wiele ryzyk. Właściciele mogą nie być świadomi, jak wysokich przepływów pieniężnych netto będą potrzebować na emeryturze. Mogą nie mieć pomysłu i wiedzy, w jaki sposób zrekompensować planowane zmiany swoim pracownikom. Mogą martwić się o rentowność spółki w przyszłości, jeśli w ich ocenie sukcesor nie posiada wystarczającej wiedzy i kompetencji. Jeśli angażują się w proces sprzedaży biznesu, mogą być niechętni w zakresie dzielenia się poufnymi informacjami z potencjalnymi nabywcami lub dzielą się nimi w sposób bardzo ograniczony. Z tych i wielu innych powodów, ważne jest, aby od samego początku pracować z doświadczonymi specjalistami, którzy pomogą Tobie przygotować się na wszystkie zmiany i wyzwania w procesie sukcesji oraz zadbają, byś osiągnął założone cele.

Ustal priorytety

W miarę rozwoju i dojrzewania danej spółki, będącej własnością prywatną, może dochodzić do napięć i konfliktów pomiędzy najlepszym interesem spółki i najlepszym interesem jej właścicieli. W wielu przypadkach, firmy dochodzą do punktu, w którym wymagają dodatkowego kapitału właśnie wtedy, gdy akcjonariusze/ udziałowcy szukają sposobów na zmniejszenie osobistego ryzyka. Taki konflikt może narazić przedsiębiorstwo na obniżenie jego wartości i zagrozić długoterminowej rentowności firmy. Jeśli mierzysz się z tym wyzwaniem, niezwykle ważne jest ustalenie priorytetów. Jeśli Twoja firma jest bardziej cenna dla kogoś innego niż dla ciebie, być może nadszedł czas, aby rozważyć jej sprzedaż. Jeśli natomiast jest bardziej cenna dla Ciebie, być może należy zmaksymalizować bieżący dochód i rozważyć przekazanie jej następnemu pokoleniu. Tak czy inaczej, pamiętaj, że Twoja firma jest jednym z wielu aktywów w Twoim portfelu, a niezależna wycena jej wartości, pomoże Ci zdecydować, czy wolisz ją zatrzymać czy sprzedać.

Szczerze rozmawiaj o swoich słabościach

Właściciele firm z dobrą historią finansową, mają tendencję do przewidywania przyszłego wzrostu w oparciu o dane z przeszłości. Niestety, ta tendencja może stworzyć fałszywe poczucie nietykalności.

Dzięki swojej bezstronności, specjaliści w zakresie planowania sukcesji dokonują rzetelnej, a przede wszystkim bezstronnej oceny kondycji Twojej firmy. Mogą wskazać zagrożenia, które zagrażają bieżącej zdolności przedsiębiorstwa do utrzymania się na rynku. Na przykład, silna relacja z danym klientem może być odbierana również jako ryzyko koncentracji klientów, szczególnie jeśli znaczna część twoich przychodów ze sprzedaży jest związana z tym kontrahentem.

Właściciele, którzy wezmą porady z zewnątrz pod uwagę, zapewnią sobie wyjście z biznesu w dogodnej sytuacji, gdy firma będzie na ścieżce wzrostu. Ci, którzy zignorują informacje z zewnątrz, mogą narazić spółkę na ryzyko nieodwracalnej utraty wartości.

Doceń siłę innowacji

Każdy przedsiębiorca doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że nie można osiągnąć wzrostu bez innowacji a innowacja wiąże się z pewną dozą ryzyka.

W celu zidentyfikowania i wykorzystania wszystkich pojawiających się możliwości rozwojowych, właściciele firm, powinni zaimplementować takie procesy i systemy, który zachęcają do innowacji i podejmowania kontrolowanego ryzyka

Wzmocnij swoją kadrę zarządzającą

Jednym ze sposobów na wzmocnienie wartości biznesu jest zatrudnienie w firmie możliwie najsilniejszego zespołu zarządzającego.

Jeśli planujesz ograniczyć swoje zaangażowanie w prowadzenie biznesu, zatrudnienie profesjonalnych menedżerów, którzy będą zarządzać firmą po Twoim wyjściu z biznesu, może zapewnić jego zrównoważony rozwój. I w drugą stronę – silna firma o wysokiej wartości może przyciągnąć i zatrzymać zewnętrznych profesjonalistów o najwyższych kompetencjach. Co więcej, może zachęcić również wysoko wykwalifikowanych członków rodziny, aby utrzymali kontrolę rodzinną nad firmą, nawet jeśli mają dostępne inne możliwości kariery

Sprofesjonalizuj swoją firmę

Kolejna strategia zwiększania wartości biznesu w procesie sukcesji wymaga wprowadzenia w firmie systemów i procesów, które zapewnią, że będzie ona działać w możliwie najbardziej profesjonalny sposób.

Istnieje szereg działań, które pomogą Ci osiągnąć ten cel, w tym opracowanie formalnego biznesplanu, wzmocnienie kadry zarządzającej czy ustanowienie niezależnej rady nadzorczej. Należy również upewnić się, że firma działa na poziomie jednostkowym, wdrażając sformalizowane i udokumentowane systemy i procesy. Dzięki współpracy z profesjonalnymi doradcami, można określić te strategie i procesy, które najlepiej wzmocnią wartość firmy.

Biorąc pod uwagę obecne realia ekonomiczne, właściciele prywatnych przedsiębiorstw we wszystkich sektorach szukają sposobów, aby wzmocnić swoją pozycję rynkową oraz poprawić jakość działania swoich firm. To dlatego coraz bardziej istotna staje się współpraca z profesjonalnymi doradcami, którzy pomogą Ci zrozumieć, jak kontrolować czynniki wpływające na wartość Twojego biznesu.

„Nie można ustalić jednej wartości firmy. Wartość biznesu zmienia się w zależności od celu, w jakim przygotowywana jest jego wycena – inna wartość zostanie ustalona w przypadku założenia organizacji charytatywnej, a inna na potrzeby sprzedaży biznesu osobom trzecim.”

Bill Kingsley
Grant Thornton, United States

Cykl pod redakcją Dariusza Bednarskiego, Partnera Zarządzającego w Grant Thornton Polska, opracowany na podstawie serii publikacji ekspertów Grant Thornton z całego świata, wydanych pod wspólnym tytułem „Succeeding at Succession”.

Tłumaczenie: Magdalena Olejnik, Grant Thornton